BQK Archives

Guvernatori i Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës, z. Ahmet Ismaili shpalosi para mediave dhe gazetarëve, Prezantimit Vjetor 2024, si organizim tradicional në prag të fundvitit.

Në fjalën e tij hyrëse, duke shprehur falënderimet ndaj mediave dhe gazetareve për punën e tyre të rëndësishme në informimin e publikut për sektorin financiar dhe për avancimin e edukimit financiar, që kontribuojnë edhe në cilësinë e shërbimeve financiare në vend.

Prezantimi nisi me treguesit e zgjedhur makroekonomikë, ku u theksua se projeksionet e BQK-së janë që rritja ekonomike në Kosovë pritet të jetë rreth 4.3 për qind, kurse shkalla e inflacionit rreth 1.6 për qind. Në anën tjetër, dërgesat e mërgatës deri më muajin shtator 2024 arritën vlerën e 1 miliard eurove, ndërsa Investimet e Huaja Direkte deri në shtatorit 2024 arritën vlerën e 657.3 milionë eurove.

Sa i përket sektorit financiar, u ri-konfirmua se sistemi financiar në vend është i qëndrueshëm, stabil, likuid dhe mirë i kapitalizuar, me cilësi të lartë të aseteve është avancim në gjithë përfshirjen dhe qasja financiare të qytetarëve. Me masat e ndërmarra nga BQK, që njohura pozitivisht edhe nga vlerësimet ndërkombëtare për vendin në proceset integruese, është rritur dukshëm integriteti i sektorit financiar dhe rregulluar furnizimi me para i ekonomisë, është luftuar dukuria e parave të falsifikuara, është avancuar edukimi financiar, si dhe janë ndërmarrë veprime në aspekt të zbatimit të ligjshmërisë në sektorin financiar sipas legjislacionit përkatës.

Progres i theksuar është shënuar në avancimin e kornizës ligjore dhe rregullative të BQK-së, ndërsa po vazhdojnë reformat e nisura në avancimin e mbikëqyrjes financiare në banka, sigurime, institucione financiare jo bankare, fonde pensionale, si dhe sistemin e pagesave. Vendime të rëndësishme janë ndërmarr në këto drejtime, derisa partneriteti ndërkombëtar përmes asistencave të nevojshme teknike, po mbështet fuqimisht këto reforma.

Fillimi i zbatimit të shtesave të kapitalit si instrumente makroprudenciale në njërën anë, krahas rritjes substanciale të kontributit të bankave në Fondin e Sigurimit të Depozitave, e përcjellë me reformën e nisur në legjislacionin përkatës, do të ketë ndikim pozitiv si në rritjen e bazës se depozitorëve ashtu edhe të kreditimit dhe shërbimeve tjera të ndërlidhura.

Sipas Guvernatorit Ismaili, kreditimi është rritur në mënyrë të kënaqshme, duke e mbështetur ekonominë, ndërsa pritet që sektori të rrisë edhe më tej konkurrueshmësinë dhe të ofrojë sa më shume produkte adekuate për kontekstin lokal të sektorit financiar të vendit. Legjislacioni i ri pritet të ndikoje pozitivisht në këtë drejtim, bashke me fuqizimin e sektorit financiar.

Treguesi i kredive jo-performuese (NPL) vazhdon të mbetet i ultë prej 2% sipas të dhënave të muajit nëntor 2024, përkatësisht 2.4 për qind për sektorin e ndërmarrjeve dhe 1.5 për qind për ekonomitë familjare.

Për sa i përket performacës së sektorit financiar, numri i llogarive ka arritur në 2.5 milionë prej të cilave mbi 1 milion kanë qasje në shërbimet e e-bankingut. Numri i transaksioneve në POS brenda një viti është rritur me 39%, ndërsa numri i transaksioneve në ATM deri në fund të muajit nëntor 2024 është rritur vetëm me 4%.

Vlen të theksohet se si rezultat i zbatimit të plotë të Llogarisë së Pagesës me Shërbime Bazike, deri më tani janë konvertuar rreth 390 mijë llogari si të tilla, duke ndikuar drejtpërdrejt në koston e transaksioneve bankare të qytetareve tanë.

Në prezantim të reformave të brendshme organizative, ai theksoi se është rishikuar struktura organizative duke u fokusuar në objektivat dhe planin strategjik, i cili potencoi se “është funksionalizuar Bordi Ekzekutiv, është forcuar qeverisja korporatave dhe janë funksionalizuar të gjitha strukturat e nevojshme të BQK-së, siç është konfirmuar edhe nga raportet ndërkombëtare”.

Në kuadër të avokimit dhe ndërkombëtarizimit të BQK dhe sektorit financiar, Guvernatori Ismaili tregoi se janë zhvilluar dhjetëra vizita me institucionet financiare ndërkombëtare, si dhe takime me përfaqësitë ndërkombëtare, që veprojnë në Republikën e Kosovës.

Gjithashtu, ai bëri me dije se BQK gjatë këtij viti ka përmbyllur para-aplikimin për Zonën Unike të Pagesave në Euro e njohur si SEPA te Komisioni Evropian. Menjëherë pas miratimit të tri ligjeve të rëndësishme për sektorin financiar, si: Ligji për Bankat, Ligji për Shërbimet e Pagesave dhe plotësim/ndryshimet e Ligjit për Parandalimin e Pastrimit të Parave dhe Financimit të Terrorizmit, Bordi i BQK-së miratoi njëzet rregulloret përkatëse të cilat ishin të nevojshme për aplikim dhe të cilat hyjnë në fuqi pas hyrjes në fuqi të ligjeve respektive.

Duke folur për projektet dhe aktivitet strategjike që lidhet me gjithë përfshirjen financiare të qytetarëve, Guvernatori Ismaili ka treguar se janë bërë përmirësime në pjesën e mbrojtjes së konsumatorit, ku është krijuar Departamenti i ri, me qëllim të shqyrtimin e praktikave të tregut.

Tutje, ai ka potencuar se është avancuar dhe rritur numri i publikimeve në kanalet e komunikimit të BQK-së (web faqe dhe rrjete sociale), duke përfshirë publikime të rregullta të ngjarjeve, zhvillimeve dhe infografikave që janë të interesit për publikun, prandaj me qëllim të përmbushjes së vizionit të saj për përmirësim të transparencës, avancimit të komunikimit me publikun, ndërgjegjësimit dhe promovimit të edukimit financiar dhe gjithë përfshirjen financiare për të gjithë qytetarët, tashmë ka ridizajnuar dhe lëshuar në përdorim web-faqen e saj të re.

Po ashtu, Guvernatori Ismaili ka treguar se tashmë është funksionalizuar dhe po lansohet Platforma për Krahasimin e Produkteve dhe Shërbimeve Financiare në kuadër të edukimit financiar, zhvilluar për t’u përdorur nga konsumatorët për informimin dhe krahasimin e tarifave të produkteve dhe shërbimeve që ofrohen nga institucionet financiare.

Guvernatori Ismaili ka folur edhe për përfundimin me sukses së ngjarjes së shënimit të 25-vjetorin e themelimit të BQK-së me një Konferencë Ndërkombëtare të nivelit të lartë, ku morën pjese udhëheqës të lartë të Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN), Grupit të Bankës Botërore (BB), zyrtarë të lartë të institucioneve të vendit dhe ndërkombëtare, guvernatorë dhe zëvendësguvernatorë nga bankat qendrore të BE-së e më gjerë, si dhe drejtues të institucioneve të tjera financiare.

Në këtë ngjarje po ashtu është bërë ndarja e Çmimit të BQK-së “Ekonomisti i ri”, ku me qëllim të nxitjes dhe motivimit për aktivitetin hulumtues me punimet e tyre.

BQK shfrytëzon rastin të falënderoj me mirënjohje dhe uroj në këtë fundvit të gjithë stafin për punën dhe angazhimin e palodhshëm, menaxhmentin dhe Bordin e BQK-së, ndërsa shpreh falënderimet për institucionet e Republikës së Kosovës, institucionet e Bashkimit Evropian, mediat e shoqërinë civile, dhe të gjithë partnerët ndërkombëtar që kanë kontribuar në arritjen e këtyre rezultateve, si dhe do të mbështesin BQK-në në realizimin e objektivave, detyrave dhe qëllimeve strategjike të vendosura.

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës (BQK) është vlerësuar lartë nga Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) pas përfundimit të Konsultimeve të Nenit IV për vitin 2024 dhe Rishikimit të Tretë të Marrëveshjes Stand-By (SBA) dhe Marrëveshjes për Qëndrueshmëri (RSF), pas qëndrimit të misionit të FMN-së në vendin tonë nga data 28 tetor deri më 11 nëntor 2024.

Raporti i stafit të FMN-së, i udhëhequr nga z. David Amaglobeli – Shefi i Misionit për Kosovën, ka mirëpritur progresin e bërë nga BQK në avancimin e kuadrit ligjor dhe mbikëqyrës si dhe reformat e ndërmarra nga BQK për ruajtjen e stabilitetit financiar.

Vlerësimi pozitiv i FMN-së thekson qasjen proaktive të BQK-së në forcimin e qeverisjes, stabilitetit dhe qëndrueshmërisë financiare, pagesave digjitale, si dhe reformat e ndërmarra për harmonizim me standardet dhe praktikat e zbatuara në Bashkimin Evropian.

Për më tepër, FMN vlerësoi progresin e BQK-së në avancimin e kuadrit ligjor përmes Ligjit të ri për Bankat, i cili ka vendosur bazën për praktika moderne rregullatore dhe mbikëqyrëse, si dhe Ligjit për Shërbimet e Pagesave, përveç forcimit dhe avancimit të mbikëqyrjes bankare. Gjithashtu, thekson se modernizimi i procesit të mbikëqyrjes bankare, përfshirë Procesin e Rishikimit dhe Vlerësimit Mbikëqyrës (SREP), është në përputhje me kuadrin mbikëqyrës të zbatuar nga Autoritetet Mbikëqyrëse Evropiane.

Sipas raportit, sektori bankar mbetet i shëndetshëm – fitimprurës dhe mirë i kapitalizuar, me nivele të ulëta të kredive joperformuese dhe potencial të konsiderueshëm për zgjerim. Largimi i tarifave për llogaritë bazike bankare dhe masat administrative për të luftuar informalitetin kanë kontribuar në rritjen qasjen në financa dhe kredive për ekonomitë familjare.

Raporti thekson se Programi ka përformuar mirë, të gjitha kriteret e performancës kuantitative dhe treguesit kyç për rishikimin e tretë të Marrëveshjes Stand-By janë përmbushur.

Në përfundim, BQK shpreh mirënjohjen e saj ndaj ekipit të FMN-së për bashkëpunimin konstruktiv dhe mbështetjen në formën e asistencës teknike për avancimin e procesit të reformave.

Për më shumë detaje, ju lutemi lexoni këtu njoftimin e plotë për shtyp 🔗 https://www.imf.org/en/News/Articles/2024/12/21/pr-24497-kosovo-imf-concludes-2024-aiv-consultation-and-3rd-rev-under-sba-and-rsf-arrangements dhe Raportin 🔗 https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2024/12/21/Republic-of-Kosovo-2024-Article-IV-Consultation-and-Third-Reviews-Under-the-Stand-By-559944 të publikuar nga FMN.

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës më datën 20 dhjetor 2024 dorëzoi para-aplikacionin e përditësuar me ligjet përkatëse të miratuara nga Kuvendi dhe rregulloret e nxjerra nga Bordi i BQK-së, në plotësim të paraaplikimit të dorëzuar më 14 tetor 2024. Paraaplikimi paraprak referohej në draft ligjet si ishin në atë kohë, por DG FISMA si autoritet kompetent i Komisionit Evropian njoftoi me shkrim se të njëjtat mund të shqyrtohen vetëm pas miratimit përfundimtar të legjislacionit përkatës.

Prandaj, menjëherë pas miratimit të tri ligjeve të rëndësishme për sektorin financiar dhe që lidheshin direkt me procesin e anëtarësimit në Zonën Unike të Pagesave në Euro (SEPA), si: Ligji për Bankat, Ligji për Shërbimet e Pagesave dhe plotësimin/ndryshimin e Ligjit për Parandalimin e Pastrimit të Parave dhe Financimit të Terrorizmit, nga Kuvendi i Republikës së Kosovës (më datën 05 dhjetor 2024), Bordi i BQK-së miratoi njëzet rregulloret përkatëse (me datën 17 dhjetor 2024) të cilat hyjnë në fuqi vetëm me hyrjen në fuqi të ligjeve respektive. Këto krijuan mundësitë për kompletimin e procesit të para-aplikimit në SEPA, me pakon legjislative dhe rregullative.

Ligje dhe rregulloret e lartpërmendura ishin identifikuar si kritere të domosdoshme për plotësimin e paraaplikimit për t’i dhënë mundësi institucioneve relevante të Komisionit Evropian të procedojnë më tej me realizimin e kësaj faze të shqyrtimit preliminar të përmbushjes së kritereve nga ana e Kosovës, në pajtim me praktikën që kanë ndjekur për vendet e rajonit.

Pas këtij hapi, në varësi të trajtimit nga Komisioni Evropian të çështjeve lidhur me hyrjen në fuqi të këtyre ligjeve, nëse shqyrtimet procedurale kushtetuese të ngritura sa i përket procedurës së miratimit të ligjeve (jo edhe përmbajtjes së tyre), nuk pengojnë procesin e rëndësishëm të vlerësimit të paraaplikimit, presim që Kosova të marr edhe vlerësimet rreth nivelit të përmbushjes së kritereve ligjore dhe teknike për anëtarësim në SEPA. Hyrja në fuqi e ligjeve dhe rregulloreve mundëson përmbylljen e këtij procesi preliminar dhe përgatitjen e aplikacionit përfundimtar.

Ky hap mundëson që DG FISMA të ofrojë një vlerësim të plotë, me komentet dhe rekomandimet e mundshme, para se të dorëzohet aplikacioni i finalizuar te Këshilli Evropian i Pagesave (EPC), ndërsa një vendim përfundimtar për anëtarësimin e Kosovës në SEPA mund të pritet vitin e ardhshëm, si pjesë e iniciativës më të gjerë të integrimit të Ballkanit Perëndimor, nëse nuk paraqiten vonesa që ndikojnë ecurinë e këtij procesi.

BQK shpreh mirënjohjen për bashkëpunimin dhe mbështetjen e vazhdueshme nga Komisioni Evropian, Banka Botërore dhe partnerë të tjerë për arritjen e dorëzimit të para-aplikimit. Njëkohësisht, BQK shpreh falënderimin për institucionet e Republikës së Kosovës për kontributin dhe mbështetjen gjatë procesit të para-aplikimit, duke shprehur besimin në angazhimin e vazhdueshëm që procesi i ligjeve relevante të qartësohet sa më shpejtë që të jetë e mundur, marrë parasysh rëndësinë e anëtarësimit në SEPA dhe përfitimeve të gjithanshme prej saj.

Integrimi në SEPA pritet të sjellë përfitime të konsiderueshme ekonomike dhe financiare, ku përveç aspekteve tjera integruese, qytetarëve dhe bizneseve pritet t’ju sjell një kursim vjetor rreth 55 milionë euro nga tarifat për transferet ndërkombëtare, të vlerësuar nga Grupi i Ekspertëve Gjerman (GET).

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës (BQK) me mbështetjen e Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) dhe Shkollës së Frankfurtit për Financa dhe Menaxhim, ka organizuar punëtorinë informuese për përfaqësuesit e institucioneve financiare vendore, si pjesë e nismës “WE Finance Code”.

Në hapje të punimeve Guvernatori z. Ahmet Ismaili, falënderoi pjesëmarrësit për pjesëmarrjen e tyre në këtë nismë dhe shprehu kënaqësinë që institucionit që drejton po koordinon këtë projekt në nivel vendi, pasi që sipas tij “WE Finance Code” ofron një mundësi shtese për të mbështetur objektivin e Planit Strategjik për qasje në financa dhe gjithëpërfshirje financiare, me theks për qasje për gratë ndërmarrëse.

Në fjalën e tij hyrëse po ashtu, shefi i Zyrës së BERZH-it në Kosovë, z. Sergiy Maslichenko, falënderoi BQK-në për angazhimin siç e quajti ai në, përfshirjen ekonomike dhe promovimin e barazisë gjinore në sektorin financiar të vendit.

“WE Finance Code” është një projekt global që ka për qëllim forcimin e potencialit ekonomik të grave, përmes së cilit ofruesit e shërbimeve financiare, rregullatorët, bankat dhe akterët tjerë financiar bashkëpunojnë për të mbështetur financimin e ndërmarrjeve në pronësi nga gratë.

Kjo punëtori kishte për qëllim prezantimin e institucioneve financiare me projektin, diskutimin e sfidave dhe mundësitë e bashkëpunimit, ndërsa bashku me nismat tjera për të avancuar mbledhjen dhe më pas përpunimin e të dhënave mbi bazë të gjinisë dhe shumë më tepër, është faza e parë drejt zbatimit të këtij projekti, me qëllim të arritjes së rezultateve sa më të larta.

Gjatë takimeve vjetore të Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN) dhe Bankës Botërore (BB), që janë mbajtur në vjeshtën e këtij viti në Washington D.C., Guvernatori Ismaili dhe Zëvendëspresidenti i BERZH-it, z. Mark Bowman, kanë nënshkruar Memorandumin e Mirëkuptimit lidhur me mbështetjen e qasjes në financa për gratë ndërmarrëse në kuadër të kësaj nisme.

Kjo Marrëveshje paraqet përkushtimin dhe zotimin e BQK-së për të mbështetur dhe kontribuar në nismat dhe zhvillimet e nevojshme në sektorin financiar, të cilat mundësojnë rritjen e qasjes në financa për gratë në biznese të vogla dhe të mesme, në funksion të rritjes së përfshirjes financiare, mbrojtjes së konsumatorit dhe edukimit financiar përmes që është në linjë me Planin Strategjik të BQK-së.

“WE Finance Code” u lansua vitin e kaluar nga Banka Botërore në takimet vjetore në Marakesh, ku edhe BQK-ja ishte pjesëmarrëse e kësaj nisme, dhe nënshkrimi i saj pikërisht në takimet vjetore, duke ju bashkuar rreth 30 bankave qendrore dhe institucioneve rregullatore.

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës (BQK) ri-konfirmoi përkushtimin e saj në gjithëpërfshirjen financiare dhe qasje të barabartë në financa, me rastin e lansimit të Doracakut për Barazi Gjinore dhe Përfshirje Sociale (GESI), të mbështetur nga USAID-i në bashkëorganizim me Shoqatën e Bankave të Kosovës.

Gjatë fjalimit, Zëvendësguvernatorja Znj. Nesrin Shileku-Shala theksoi përpjekjet dhe angazhimet e BQK-së në adresimin e mos-përfshirjes financiare dhe nxitjen e një sistemi financiar gjithëpërfshirës. Ajo theksoi se përmirësimi i qasjes në financa për grupet e pashërbyera apo nënshërbyera, veçanërisht gratë, nuk është vetëm një çështje drejtësie, por edhe një shtytje për përparim më të gjerë shoqëror dhe ekonomik.

Bazuar në objektivat strategjike të BQK-së për periudhën 2024–2028, Zëvendësguvernatorja Shileku-Shala foli për projektet bashkëpunuese me institucionet financiare ndërkombëtare, duke përfshirë iniciativat që synojnë adresimin e sfidave me të cilat përballen grupet e pashërbyera apo nënshërbyera, në mënyrë që të sigurohet pjesëmarrje më e gjerë në sistemin financiar të Kosovës. Në fjalimin e saj, Zëvendësguvernatorja rikonfirmoi rolin e BQK-së për ndërtimin e një ekonomie të qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse përmes reformave dhe iniciativave strategjike me partnerët vendor dhe ndërkombëtar.

Guvernatori i Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës, Fehmi Mehmeti ka thënë se gjatë vitit 2019 sektorët që i ka nën përgjegjësi BQK-ja kanë performuar mirë.

Në konferencën përmbyllëse me gazetarë, Guvernatori Mehmeti ka bërë të ditur se sektori bankar edhe këtë vit vazhdoi me rritje të lartë të kreditimit, përmirësim të kushteve për qasje të sektorit privat në kredi, si dhe rritje të qëndrueshmërisë financiare.

Sipas Guvernatorit Mehmeti deri në fund të tetorit 2019, kreditë e sektorit bankar kanë arritur vlerën prej 2.98 miliardë euro. Rritja vjetore e kredive mbetet e lartë me normë vjetore prej 10%, përderisa burimi kryesor i financimit të aktivitetit të sektorit bankar vazhdojnë të jenë depozitat, shuma e të cilave gjatë kësaj periudhe arriti në 3.75 miliard euro që paraqet një rritje vjetore mjaft të lartë prej 16%.

“Normat e interesit në kredi vazhduan trendin rënës, duke zbritur në 6.5% nga 6.6% sa ishin në periudhën e njëjtë të viti të kaluar, gjë që reflekton përmirësimin e vazhdueshëm të kushteve të tregut dhe lehtësimin e qasjes në financim bankar. Vlen të theksohet posaçërisht cilësia shumë e mirë e portofolit kreditor me një normë të kredive joperformuese prej vetëm 2.1% në tetor 2019, e cila shënoi rënie të mëtutjeshme në krahasim me vitin e kaluar kur ishte 2.7%. Me zhvillime të favorshme u karakterizua edhe sektori i fondeve pensionale. Vlera e aseteve të sektorit pensional në shtator 2019 arriti në 1.92 miliard euro, duke shënuar rritje vjetore prej 8.8%. Kthimi nga investimet e fondeve pensionale ishte mjaftë i kënaqshëm, ku gjatë periudhës janar-shtator u investuan 138 milionë euro, gjë që tregon për rritje të vlerës së kursimeve pensionale të qytetarëve. Një sektor tjetër i rëndësishëm i sistemit financiar është sektori i institucioneve mikrofinanciare dhe institucioneve jobankare, i cili po vazhdon ta përshpejtojë ritmin e kreditimit. Gjithsej vlera e kredive të këtij sektori në tetor 2019 arriti në 217.1 milion euro, duke shënuar një rritje vjetore prej 22.2%. Gjatë këtij viti, normat e interesit efektiv janë zvogëluar nga 23.1% në 20.3%. Sektori i sigurimeve vazhdoi të rrisë aktivitetin sigurues, si dhe kompensimin e dëmeve për të siguruarit. Gjithsej vlera e shkruar e primeve nga kompanitë e sigurimeve deri në shtator 2019 ishte 74 milionë euro, e cila paraqet një rritje vjetore prej 7.1%. Në anën tjetër, vlera e dëmeve të paguara arriti në 37.9 milionë euro, duke shënuar një rritje vjetore prej 7.3%. Raporti ndërmjet dëmeve të paguara dhe primeve të pranuara arriti në 51.2%, krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar kur ky raport ishte 51.1%”, tha Guvernatori Mehmeti duke shtuar se BQK-ja po angazhohet në vazhdimësi për të siguruar trajtimin korrekt të dëmeve nga kompanitë e sigurimeve.

Guvernatori Mehmeti përmendi edhe vendimet e marra nga BQK-ja me qëllim të ruajtjes së stabilitetit financiar në vend.

“Me qëllim të sigurimit të stabilitetit financiar dhe si pasojë e mospërputhjes me kërkesat rregullative dhe mosrespektimit të masave përmirësuese të BQK-së, në vitin 2019, në rolin e saj prej rregullatorit dhe mbikëqyrësi të institucioneve financiare, BQK-ja i ka revokuar licencën kompanisë “Insig” SH.A., Dega Kosovë. Gjithashtu, me qëllim të mbrojtjes së palëve të dëmtuara prej të siguruarve nga autopërgjegjësia dhe krijimit të kushteve të nevojshme për zhvillim të qëndrueshëm të sektori të sigurimeve, BQK-ja ka përshtatur tarifat e Kategorisë I për sigurimin e detyrueshëm nga autopërgjegjësia ndaj palës së tretë të cilat ishin të pandryshuara që nga vitit 2001. Pak kohë më parë, siç edhe jeni të njoftuar, BQK-ja ka revokuar licencat për dy institucionet: IMF “Iute Credit Kosovo” Sh. A. dhe për IFJB “Monego”, të cilat gjatë viteve të operimit në tregun tonë, në vazhdimësi kanë devijuar nga planet e tyre të biznesit në bazë të të cilave kishin marrë licencat për të operuar në Kosovë, duke i sjellë kështu tregut tonë diçka tjetër prej asaj që kishin premtuar që do të sjellin. Lidhur me këtë proces, ne po vërejmë forma të ndryshme të presionit publik ndaj këtyre vendimeve, por dëshirojmë të ritheksojmë se BQK ka vepruar në përputhje të plotë me mandatin e saj ligjor dhe jemi të bindur se veprimi jonë është i drejtë, prandaj asnjë formë e presionit publik nuk mund të çojë në rishikimin e këtyre vendimeve. Ne e respektojmë plotësisht të drejtën e palëve për të ndjekur rrugët ligjore për të parashtruar ankesë ndaj këtyre vendimeve dhe kërkojmë nga palët e afektuara nga këto vendime që të ndjekin rrugët ligjore. Ne jemi të gatshëm që në çdo kohë të dëshmojmë dhe të sqarojmë bazën mbi të cilën kemi marrë këto vendime”, tha Guvernatori.

Ai tha se Banka Qendrore e Republikës së Kosovës vazhdon të veprojë në funksion të mbështetjes së zhvillimit të qëndrueshëm të sistemit financiar, duke siguruar infrastrukturën e nevojshme ligjore për të mbështetur zhvillimin e institucioneve financiare dhe në të njëjtën kohë duke u siguruar stabilitet financiar.

Harmonizimi i kornizës rregullatore me zhvillimet e fundit ndërkombëtare në këtë fushë, më konkretisht në Bashkimin Evropian, ka vazhduar të jetë prioritet i rëndësishëm i BQK-së edhe gjatë këtij viti, me ç’rast janë përpiluar rregullore të ndryshme të cilat avancojnë aspekte të ndryshme të rregullativës bankare e në veçanti atë të qeverisjes korporative të bankave.

Një nga fushat ku BQK-ja ka pasur një fokus të madh ka qenë edhe mbrojtja e konsumatorëve për të cilin ka pasur një angazhim të shtuar me qëllim të mbrojtjes së të drejtave të konsumatorëve të shërbimeve financiare, duke i shërbyer kështu në mënyrë të drejtpërdrejtë mbrojtjes së interesit të publikut.

Gjithashtu, këtë vit BQK ka avancuar programet e edukimit financiar dhe ka aplikuar masa korrektuese ndaj institucioneve financiare me qëllim të mbrojtjes së konsumatorëve. Kjo fushë do të vazhdoj të ketë prioritetin e lartë edhe në vitin e ardhshëm.

Guvernatori Mehmeti ka bërë të ditur se bazuar në vlerësime preliminare, rritja ekonomike për vitin 2019 pritet të jetë rreth 4.2%, rritje kjo e mbështetur kryesisht nga rritja e investimeve dhe përmirësimeve në eksportet neto.

Ritëm i ngjashëm i rritjes ekonomike, sipas parashikimeve të BQK-së, pritet edhe në vitin e ardhshëm.

Norma mesatare e inflacionit vjetor deri në nëntor 2019 është rritur për 2.8%, në krahasim me normën prej 0.9% në periudhën e njëjtë të vitit të kaluar. Rritja e normës së inflacionit gjatë këtij viti kryesisht është rezultat i rritjes së çmimeve të ushqimit.

Po ashtu, BQK-ja ndau edhe çmimin “Ekonomist i Ri”, ku bazuar në vlerësimin e komisionit çmimi i parë iu nda Jeton Shatrit për studimin me titull: “Faktorët që Influencojnë Kënaqësinë e Punonjësve: Një Studim i Sektorit Privat Bankar të Kosovës”, ndërsa çmimi i dytë Blina Zhubit për studimin me titull: “Efektet e transaksioneve elektronike me fokus në luftimin e informalitetit: Trendet e realizimit të transaksioneve elektronike në Kosovë’’.

Sot, më 6 dhjetor 2019, Bordi Ekzekutiv i BQK-së, duke u bazuar në kompetencat që i garanton neni 36 paragrafi 1, nënparagrafët 1.11 dhe 1.12, si dhe neni 67 paragrafët 1 dhe 2 të Ligjit për Bankën Qendrore të Republikës së Kosovës, si dhe në pajtim me nenin 105, paragrafi 1, nënparagrafi 1.10 të Ligjit për Bankat, Institucionet Financiare dhe Institucionet Financiare Jobankare, ka vendosur që të revokojë regjistrimin dhe të inicojë procedurat e likuidimit për institucionin mikrofinanciar “Iute Credit Kosovo” Sh. A. dhe për institucionin financiar jobankar “Monego”.

Përmes politikës së saj të licencimit, BQK-ja në vazhdimësi synon që të ofrojë kushte sa më të mira për qasje në financa në Kosovë, duke mundësuar operimin në tregun tonë financiar vetëm të institucioneve të cilat i kontribuojnë stabilitetit dhe zhvillimit të sistemit financiar dhe, rrjedhimisht, edhe zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik të vendit.

Mbi këtë bazë, BQK-ja kishte licencuar edhe dy institucionet e lartpërmendura, të cilat në dokumentacionin përmes të cilit kishin aplikuar dhe në bazë të të cilit i ishte dhënë licenca për të operuar në Kosovë, kishin ofruar planet e tyre se si planifikojnë ta zhvillojnë veprimtarinë e tyre në Kosovë.

Sidoqoftë, gjatë këtyre viteve të operimit në tregun tonë, këto institucione në vazhdimësi kanë devijuar nga planet e tyre të biznesit në bazë të të cilave kishin marrë licencat për të operuar në Kosovë, duke i sjellë kështu tregut tonë diçka tjetër prej asaj që kishin premtuar që do të sjellin.

Devijimi më i rëndësishëm dhe më shqetësues nga planet e tyre të biznesit, në bazë të të cilave kishin marrë licencën, ka të bëjë me normat e interesit që këto institucione kanë aplikuar në kredi, të cilat kanë rezultuar të jenë shumëfish më të larta në krahasim me normat që këto institucione kishin paraparë në dokumentacionin e aplikimit për kredi, i cili paraqet një element shumë të rëndësishëm në procesin e marrjes së vendimit për aprovimin e licencave për institucionet financiare.

Normat e interesit që kanë aplikuar këto institucione janë jashtë çdo standardi, qoftë nëse i krahasojmë me vetë projeksionet e këtyre institucioneve, qoftë në raport me normat e interesit në kredi që aplikohen nga institucionet tjera financiare në vend.

BQK-ja në vazhdimësi është përpjekur që përmes masave të parapara administrative të shtyjë këto institucione që t’i adresojnë këto probleme, por ato nuk kanë rezultuar të suksesshme për shkak të mosgatishmërisë së këtyre institucioneve për të ndërmarrë korrigjimet e nevojshme.

Për këtë arsye, ne vlerësojmë se këto institucione kanë dështuar t’i sjellin tregut tonë rezultatet e pritura dhe, përkundrazi, me veprimtarinë e tyre kanë rrezikuar aftësinë paguese të huamarrësve dhe me këtë kanë paraqitur rrezik edhe për stabilitetin financiar të vendit.

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës është e përkushtuar që të krijojë kushte për rritjen e konkurrencës së shëndoshë në tregun tonë financiar, duke mundësuar një konkurrencë të drejtë ndërmjet institucioneve financiare të cilat sigurojnë rritje të qasjes në financa dhe përmirësim të kushteve të qasjes në financa, por nuk do të lejojë asnjëherë operimin e atyre institucioneve të cilat nuk zbatojnë kërkesat rregullative dhe ligjore të vendit, dhe të cilat shfrytëzojnë kushtet e vështira financiare në të cilat mund të gjendet një pjesë e popullsisë tonë, duke sjellë shërbime të cilat i varfërojnë edhe më tepër dhe e vështirojnë edhe më tepër jetën e tyre.

Ne jemi të vetëdijshëm për përgjegjësitë që kemi edhe në raport me sigurinë kombëtare të vendit, prandaj ne mbetemi të përkushtuar që në kuadër të fushës sonë të përgjegjësisë, në bashkëpunim me të gjitha autoritetet tjera relevante, të mos lejojmë asnjë aktivitet që mund të cenojë sigurinë tonë kombëtare.

Në Agjencinë e Mbikëqyrjes së Sigurimeve të Maqedonisë së Veriut sot u mbajt një takim i nivelit të lartë midis anëtarëve të Këshillit të Ekspertëve, Sulejman Ahmedi dhe Igor Ivanovski dhe delegacionit nga Banka Qendrore e Republikës së Kosovës i kryesuar nga Guvernatori, Fehmi Mehmeti.

Qëllimi i takimit ishte rritja e bashkëpunimit në fushën e sigurimeve dhe lehtësimet dhe dobitë që mund të përfitojnë qytetarët e të dyja vendeve nga ky bashkëpunim, duke pasur parasysh fluksin e lartë të lëvizjes së kapitalit dhe të qytetarëve të këtyre dy vendeve fqinje.

Siç u potencua edhe nga guvernatori i Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës, Fehmi Mehmeti pala kosovare janë të gatshëm për bashkëpunim, të cilin e quajti të rëndësishëm dhe shpreson në arritjen e rezultateve konkrete të cilat do të jenë të dobishme për të dyja vendet.

Përfaqësues të lartë të BQK-së dhe të institucioneve ndërkombëtare diskutuan në lidhje me efektet e fushëveprimit financiar në zhvillim e sipër, mundësitë dhe rreziqet për zhvillimin e sektorit financiar në ekonomitë në zhvillim – perspektiva e Ballkanit Perëndimor.

Panelistët e sesionit të dytë: Ratna Sahay, Zëvendësdrejtoreshë e Departamentit të Tregjeve Monetare dhe Kapitale nga Fondi Monetar Ndërkombëtar, Nikola Fabris, Zëvendësguvernator i Bankës Qendrore të Malit të Zi, Gent Sejko, Guvernator i Bankës së Shqipërisë, Anita Angelovska Bezhoska, Guvernatore e Bankës Qendrore të Maqedonisë së Veriut, Sokol Havolli, Zëvendësguvernator i Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës dhe Jasmin Mahmuzić, Drejtor i Agjencionit Bankar të Federatës së Bosnjës dhe Hercegovinës diskutuan se si mund të jetë e ardhmja e sektorëve tradicionalë bankarë dhe a po rritet rëndësia e financimit jo bankar në vitet e fundit.

Panelistët diskutuan për rëndësinë e zhvillimeve teknologjike dhe nëse ky sektor po e bënë më të ndërlikuar ruajtjen e stabilitetit financiar.

Gjithashtu pika të tjera të diskutimit ishin edhe për mundësitë dhe rreziqet për zhvillimin e sektorit financiar në përgjithësi dhe në ekonomitë e tregut në veçanti, në theks të veçantë perspektiva e Ballkanit Perëndimor.

Në fund të sesionit të pranishmit kanë mundur t’iu parashtrojnë pyetje panelistëve rreth temave të diskutuara.

“BQK ka shënuar progres të madh në të gjitha shtyllat e aktivitetit të saj, duke arritur të ndërtojë një sistem modern të pagesave dhe duke ofruar shërbime efikase të furnizimit me para të gatshme për ekonominë; kornizë rregullative financiare në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe kapacitete të avancuara mbikëqyrëse; statistika cilësore dhe analiza ekonomike e financiare të cilat i ofrojnë autoriteteve vendimmarrëse dhe publikut një kuptim të drejtë të zhvillimeve në ekonominë e vendit; si dhe në vazhdimësi ka treguar efikasitet të lartë në ofrimin e shërbimeve bankare për Qeverinë dhe qytetarët”, ka deklaruar Guvernatori i BQK-së, Fehmi Mehmeti në Konferencën Ndërkombëtare të nivelit të lartë “RREZIQET DHE MUNDËSITË NË NJË SEKTOR FINANCIAR DINAMIK- RRUGA ZHVILLIMORE”, që po mbahet në kuadër të shënimit të 20 vjetorit të themelimit të BQK-së.

Guvernatori Mehmeti tha se pa ndihmën e institucioneve vendore dhe ndërkombëtare nuk do të ishte e mundur të arrihen sukseset që BQK-ja ka arritur deri më sot.

Nga ana tjetër, Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi deklaroi se Banka Qendrore e Republikës së Kosovës ka shënuar rezultate të mëdha duke mundësuar, që Kosova të ketë sistem modern të pagesave në sistem të mirëfilltë bankar.

“Në dukje ishte një hap i vogël, por në të vërtet ishte një hap i madh, sepse aty u vunë themelet e sistemit të mirëfilltë bankar. Me këtë rast duhet t’i falënderoj të gjithë themeluesit dhe partnerët tanë ndërkombëtarë, e në veçanti Fondin Monetar Ndërkombëtar për asistencën teknike që kishte dhënë. Me shpalljen e pavarësisë së Kosovës dhe miratimin e pakove ligjore përkatëse filloi një periudhë e re për BQK-në dhe për zhvillimin ekonomik të Republikës së Kosovës. Që nga atëherë, BQK-ja ka shënuar suksese të mëdha, që kanë rezultuar me rritje ekonomike të vazhdueshme, me stabilitet financiar, me sistem modern të pagesave, me rregullim financiar dhe me ngritje të kapaciteteve të avancuara mbikëqyrëse”, tha Presidenti Thaçi.

Kurse, Zëvendësdrejtori i Fondit Monetar Ndërkombëtar, Tao Zhang tha se BQK ka arritur progres mbresëlënës për këto dy dekada.