Raporti i BE-së për Kosovën, vlerëson qëndrueshmërinë e sistemit financiar

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës, ka mirëpritur raportin e publikuar për Kosovën nga Komisioni Evropian, i cili njeh masat e ndërmarra nga ana e BQK-së në rritjen e vazhdueshme dhe qëndrueshmërinë e sektorit financiar.

Raporti ka vlerësuar se në gjysmën e parë të këtij viti, kreditë shënuan rritje prej 17%. Rritja e kredive u lehtësua nga normat e ulëta të interesit, rritja e vazhdueshme e depozitave, përmirësimi i zbatimit të kontratave dhe rritja e garancive të dhëna nga Fondi Kosovar për Garanci të Kredive (FKGK) për kreditimin e ndërmarrjeve mikro, të vogla dhe të mesme për të zbutur ndikimin e krizës. Gjithashtu, norma mesatare e kredive joperformuese në gjysmën e parë të vitit 2022, ishte 2.1% dhe kjo përqindje u mbajt falë rritjes së lartë të kredive.

Kosova sipas raportit, në mënyrë të moderuar është e përgatitur në fushën e shërbimeve financiare. Gjithashtu, Raporti vlerëson progresin edhe në adresimin e çështjes së automjeteve të pasiguruara dhe të paregjistruara.

Banka Qendrore e Kosovës ka vazhduar të harmonizojë kornizën e saj ligjore me kërkesat e Basel III, sa i përket kapitalit dhe menaxhimit të rrezikut.

Sektori financiar mbetet i qëndrueshëm, pavarësisht sfidave ekonomike globale për shkak të niveleve të larta të kapitalizimit të sektorit bankar me pronësi të huaj. Në përgjithësi, raporti i kapitalizimit të bankave, mbeti i qëndrueshëm dhe shumë mbi nivelin minimal të kërkuar të mjaftueshmërisë së kapitalit prej 12%.

Raporti flet edhe për funksionalizimin e Bordit të BQK-së me emërimin e 3 anëtarëve joekzekutivë, duke potencuar gjithashtu domosdoshmërinë  e ruajtjes së pavarësisë së BQK-së.

Raporti gjithashtu ka përmendur edhe moskrijimin e autoritetit të pavarur të rikuperimit dhe përmbylljes, i cili varet nga ndryshimet që duhet t’i bëhen ligjit për bankat, përmes të cilit ky funksion i caktohet Bankës Qendrore dhe duhet të sigurohet që autoriteti të ketë pavarësi funksionale brenda BQK-së.

Gjithashtu, Raporti përfshinë edhe zhvillimet në sektorin e sigurimeve dhe atë të pensioneve, si dhe në zbatimin e vazhdueshëm të masave të Solvencës I dhe fillimin e zbatimin gradual të një udhërrëfyesi 5 vjeçar për zbatimin e masave të Solvencës II.

Sa i përket sigurimeve dhe pensioneve, Banka Qendrore duhet të rritë rolin mbikëqyrës në industrinë e sigurimeve. Në lidhje me liberalizimin e çmimeve në tregun e sigurimeve të detyrueshme, Komisioni ka kërkuar që çfarëdo proces i liberalizimit të çmimeve, duhet të fillojë në mënyrë graduale me qëllim të shmangies së çrregullimeve në treg.

Komisioni Evropian ka sugjeruar që vitin e ardhshëm të harmonizohet më tej korniza ligjore e Kosovës me Direktivën e BE-së për Shërbimet e Pagesave 2, rritjen e përpjekjeve për të luftuar krimin ekonomik dhe financiar, si dhe përafrimin e Ligjit për Parandalimin e Pastrimit të Parave dhe Financimit të Terrorizmit me aktet (aquis) të BE-së, pastaj forcimin e bashkëpunimit ndërinstitucional në luftën kundër krimit ekonomik dhe financiar.

Në lidhje me mbrojtjen e konsumatorit, theksohet se Divizioni i Ankesave të Shfrytëzuesve të Shërbimeve Financiare  në BQK, trajton shumicën e ankesave në lidhje me shërbimet financiare.

Gjithashtu, theksohet se është bërë progres në mbledhjen dhe raportimin e disa të dhënave në Eurostat, megjithatë nevojiten përpjekje të mëtejshme për të adresuar mospërputhjet metodologjike në llogaritë kombëtare. Statistikat mujore për tregtinë ndërkombëtare të mallrave janë raportuar në Eurostat. Të dhënat e Bilancit të Pagesave janë përpiluar nga Banka Qendrore dhe janë përgjithësisht në pajtueshmëri me aktet (aquis) të BE-së.

Raportin e plotë të publikuar nga Komisioni Evropian në gjuhën angleze, mund ta gjeni në vegëzën:

https://neighbourhood-enlargement.ec.europa.eu/kosovo-report-2022_en