Odbor CBK-a je usvojio Uredbu o gotovinskim operacijama

Odbor Centralne banke je na sednici održanoj 27. decembra 2023. godine usvojio Uredbu o gotovinskim operacijama, koja će stupiti na snagu 1. februara 2024.

Svrha ove Uredbe je unapređenje i definisanje regulatornih standarda za profesionalno obavljanje poslova finansijskih institucija u oblasti gotovinskih operacija, uključujući kontrolu količine novca u opticaju, zaštitu integriteta finansijskog sistema, borbu protiv falsifikovanog novca, zaštitu potrošača, borbu protiv pranja novca i aktivnosti finansiranja terorizma, kao i rešavanje drugih pitanja koja se odnose na delokrug CBK.

Subjekti delokruga ove Uredbe su Centralna banka Republike Kosova, banke, filijale stranih banaka i druge finansijske institucije, licencirane za obavlјanje bankarskih i/ili finansijskih aktivnosti u Republici Kosovo.

Uredba se, konkretnije, pored ostalog, bavi sledećim pitanjima:

• Postupanje i povlačenјe iz opticaja evro novčanica i kovanica i drugih valuta za koje se sumnјa da su falsifikovane;
• Kriterijumi za zamenu oštećenih evro novčanica i kovanica;
• Minimalni standardi za kontrolu podobnosti i vraćanje u opticaj evro novčanica i kovanica;
• Standardi za pakovanјe evro novčanica i kovanica za deponovanje u Centralnoj banci Republike Kosova;
• Uslovi za gotovinske platne transakcije;
• Pravila i obaveze za uvoz i izvoz evro novčanica i kovanica i drugih valuta iz i u Republici Kosovo; i
• Procedure i obaveze za pružaoce usluge deponovanja ili podizanja gotovine preko mašina koje koriste klijenti.

Ova uredba, između ostalog, utvrđuje obavezu da:

• Bankarske i nebankarske finansijske institucije dužne su da zabrane vraćanje u opticaj postojeće novčanice od 500 evra. Ovim se ne zabranjuje promet između strana kao legalno sredstvo plaćanja, ali se ista ne vraća u opticaj od strane finansijskih institucija kada je prihvate od klijenata;
• Uvoz i izvoz evro novčanica i kovanica i drugih valuta u Republici Kosovo može se vršiti samo za i od strane bankarskih i nebankarskih finansijskih institucija licenciranih od Centralne banke Republike Kosovo za obavljanje finansijskih i bankarskih aktivnosti; i
• U cilju sprečavanja unošenja falsifikovanog novca, fizička i pravna lica koja ne obavljaju finansijsku delatnost dužna su da deklarišu novčanice ako nose više od 100 komada/jedinica bez obzira na novčanu vrednost.

Takođe, ovom Uredbom je precizirano da nijedno fizičko ili pravno lice ne može:

• Ponuditi usluge depozita ili podizanja gotovine na bilo kojoj lokaciji sa fizičkom uslugom ili preko bilo koje opreme ili mašine koju koristi klijent, u ime pružanja finansijskih usluga bez dozvole i ovlašćenja Centralne banke Republike Kosovo. Nebankarske finansijske institucije moraju aplicirati za dobijanje licence i ovlašćenja od Centralne banke Republike Kosovo za pružanje ove usluge, u roku od 30 dana od stupanja na snagu ove Uredbe; i
• Uvoziti i opremiti tehničko-elektronskim mašinama za usluge podizanja gotovine i depozita ako nije licencirana kao finansijska institucija za obavljanje bankarskih aktivnosti, odnosno nebankarska finansijska institucija sa licenciranim uslugama elektronskog novca i platnih usluga.

Centralna banka Republike Kosovo ostaje posvećena unapređenju pravnog i nadzornog okvira u sprovođenju svog ustavnog mandata i u skladu sa svojim strateškim ciljevima.

Kompletna Uredba:

https://bqk-kos.org/wp-content/uploads/2024/10/Rregullore-per-operacionet-me-para-2023.pdf